[Vertaald]Het Leven van Aristoteles: Deel I - Hoofdstuk VIII

Hoofdstuk VIII

De Eenheid van God – Waarin Aristoteles op een ferme wijze vaststelt dat God enkelvoudig is in plaats van meervoudig.

Aristoteles, op een leeftijd van filosofische volwassenheid en bevrijd van het toezicht van zijn leraar, besloot dat het tijd voor hem was om zijn eigen school te stichten. Hij wist dat Hermis, zijn oude vriend en heer van Atarneus, een kleine kliek Atheense academische alumni had herenigd in Axos, aan de kust van de Troad. Aldus maakte Aristoteles de beslissing het leiderschap te nemen over hun leer en stichtte hij zijn eerste school.

De academie van Aristoteles was een groot succes. Uit heel Griekenland stroomden de studenten samen om verlicht te raken door de leraar. Echter, op een mooie dag in de lente, kwam een veelbelovende student om Aristoteles te spreken.

De volgeling: “Leraar, ik heb zoveel nagedacht dat het mij mijn nachtrust kostte, maar deze vraag blijft mijn jonge geest altijd maar achtervolgen.”

Aristoteles: “Ik luister. Vertel me wat je bezig houdt.”

De volgeling: “Welnu, leraar, u hebt ons geleerd dat het universum dynamisch is—u hebt ons geleerd dat terwijl de essentie statisch is, de vorm zich beweegt als een golf op het wateroppervlak.”

Aristoteles: “Jazeker, dat is waar.”

De volgeling: “Maar, leraar, volgens dit principe correspondeert iedere actie met een macht, zoals u het zelf zegt, en om deze reden correspondeert ieder gevolg met een oorzaak.”

Aristoteles: “Zeker.”

De volgeling: “In dat geval, leraar, als ik nogmaals de volgorde van gevolg en oorzaak bekijk, zou ik niet voor ieder gevolg één oorzaak moeten kunnen vinden. Als een alternatief, met alle respect, het is algemeen bekend dat er verschillende goden zijn. Aldus, volgens uw stelling zou de wereld slechts bestaan uit chaos, omdat de oorzaken meervoudig zijn en niet vrijwillig samenwerken. Behalve als u voorstelt dat alle goden het gevolg zijn van één, de machthebber over allen. Kunt u mij verlichten?”

Aristoteles: “Maar, beste volgeling, de oplossing ligt besloten in de formulering van het probleem. Redeneer nog wat, mijn vriend. Blijf bij de principes van de taal en de sluitrede. In je uiteenzetting zit een exogeen element, een parasiet, namelijk datgeen je beschouwt als publieke kennis. Ik heb je altijd verteld, wij zijn de filosofen en iemand kan slechts de waarheid bereiken via de werking van ons brein dat het wezenlijke beschrijft, niet door bepaalde aannames te gebruiken als wisselgeld.”

De volgeling: “Wat wilt u hiermee zeggen, leraar?”

Aristoteles: “Ik wil hiermee zeggen dat als je de volgorde van oorzaken en gevolgen bekijkt, dat je de laatste oorzaak zult vinden, pure intelligentie, zoals je zegt. Om deze reden, als het algemeen bekend is dat er verschillende goden zijn is dat nog niet minder incorrect, omdat een dergelijke verklaring een logisch onderzoek van deze stelling niet zal kunnen weerstaan.”

De volgeling: “Eh, zou u duidelijk kunnen zijn, leraar?”

Aristoteles: “Dat kan ik zeker met deze kinderlijke sluitrede: een definitieve oorzaak is pure intelligentie, een godheid. Als iemand de volgorden van oorzaak en gevolg onderzoek, vindt men uiteindelijk slechts een enkele definitieve oorzaak. Hierom is God enkelvoudig.”

De volgeling: “Oh, bah, nee toch!”

Aristoteles: “Ik zal het je niet laten zeggen, beste volgeling. Er is slechts één God, de bewegingsloze beweger van de wereld, de perfecte wil die de bron is van al het wezenlijke, van al de beweging. God is de kosmische definitiviteit van het universum.”

En de volgeling keerde terug naar huis, tevreden gesteld met het antwoord van de leraar...

Vertaald door Marten van Eckhardt

Goedgekeurd door de Eerste Scriptor der Aristotelische Vertalers op den 25ste mei in het jaar van onze Heere 1457