[Vertaald]Leven van Aristoteles: Deel I - Hoofdstuk XII

Hoofdstuk XII

De Kluizenaar – Waarin Aristoteles de sociale aard van de mens bevestigt.

Aristoteles wandelde verder naar Attica, na een bezoekte hebben gebracht aan een ver familielid in Thebe. Hij was alleen, nadat hij zijn verantwoordelijkheden over de school had overgedragen aan zijn beste studenten. Echter, op een kruispunt nam hij het verkeerde pad en in plaats van dat deze hem richting de vlakte en de stad voerde, klom het naar boven door de heuvels. Na twee uur gelopen te hebben realiseerde hij zijn fout en merkte een geïsoleerd huis op. Hij besloot erheen te lopen om de weg te vragen.

Naar mate hij dichterbij kwam begon hij zich te realiseren dat wat op een huis leek van ver weg eigenlijk een primitief hutje was, die tegen de rotswand aanleunde, ruwweg de ingang naar een grot verhullend.

Hij klopte op de deur en, uiteindelijk, opende iemand deze. De oude man was simpel gekleed in vodden die hem nauwelijks bedekten. Hij was dun en harig.

Aristoteles: “Dag, oude man. Ik ben verdwaald en op zoek naar de weg naar Megara.”

Kluizenaar: “Als u daar heengaat, zal u verdwaald raken.”

Aristoteles: “Ik kan me de stad, noch de wegen in deze streken, die tegenwoordig in handen zijn van rovers, totaal niet herinneren.”

Kluizenaar: “Wat maakt het uit dat er rovers zijn. Mensen bevolken de wegen. Dat is gevaarlijk genoeg.”

Aristoteles begreep op dat moment dat hij hier te maken had met een kluizenaar.

Aristoteles: “Vertel me, bent u gelukkig?”

Kluizenaar: “Of ik gelukkig ben? En hoe! Ik heb alles wat ik nodig heb: water uit de rivier, de olijfbomen en een kleine tuin. Daarbovenop, mijn handen zijn niet misvormd, dus alles wat ik nodig heb kan ik maken. Ik heb niets of niemand nodig. Ik ben volkomen gelukkig.”

Aristoteles: “Een man kan niet gelukkig zijn met een dergelijk leven. Of tenminste niet volkomen.”

Kluizenaar: “Onzin! Ik ben één van de beste mensen.”

Aristoteles: “Hoe zou u dat weten, u die niemand anders kent? Om menselijk te zijn moet je leven volgens de deugden. Daarbovenop, de deugden zijn praktijken die slechts tot uitdrukking kunnen worden gebracht bij andere mensen. U leeft goed, zeker, maar u beoefent geen van de deugden, daar er niemand is tegenover wie u dit kan beoefenen. U leeft onafhankelijk, zoals een beer. Echter, heeft iemand ooit een beer deugdzaam zien zijn? U bent geen gelukkige man, daar u niet eens menselijk bent. Een mens heeft vrienden, waar zijn de uwe?”

Kluizenaar: “Mijn vrienden zijn de natuur, mijn olijfbomen en mijn groentes.”

Aristoteles: “Een ware vriendschap vindt plaats tussen gelijken. U staat dus gelijk aan een olijfboom: geplant en bewegingsloos. U overleeft in de marges van de stad, in plaats van eraan deel te nemen als een waar mens. Ik zal u verlaten opdat u wortel kan schieten, vaarwel!”

En Aristoteles keerde terug naar de weg, afdalend richting Megara.

Vertaald door Marten van Eckhardt

Goedgekeurd door de Eerste Scriptor der Aristotelische Vertalers op den 29ste mei in het jaar van onze Heere 1457